Aan de slag met… camerastandpunten

15.04.2024

De camera is het meest essentiële instrument van een filmmaker. De plaats hiervan heeft enorm veel impact op het gevoel van de kijker. In deze blog gaan we het om deze reden hebben over de verschillende camerastandpunten.

Film- en mediawijsheid

Bekijk de gratis webinar, en ontdek de twee bijhorende opdrachten voor in de klas.

De webinar ‘Strakke kaders: over cameravoering’

In deze webinar leer je meer over de verschillende manieren om beelden vast te leggen. Je ontdekt waarom filmmakers voor deze bepaalde aanpak gekozen hebben.

De webinarreeks is een initiatief van het VAF in samenwerking met verschillende filmwijze publieksorganisaties, waaronder ook JEF.

Statische standpunten

Er zijn veel verschillende vormen van beeldgrootten, oftewel camerastandpunten:

Rosie & Moussa
  1. Het totaal shot is het beeld waarbij personages volledig te zien zijn.
Si-G
  1. Bij een knee shot wordt er vanaf de knie gefilmd.
Storm, letters van vuur
  1. Een medium shot is een enorm veel gebruikte beeldgrootte. Het komt overeen met de manier waarop we mensen zien wanneer we met hen in gesprek zijn.

We kunnen ook wat dichterbij komen:

Kabam!
  1. Een insert shot zoomt in op een welbepaald detail.
Nina en het geheim van de egel
  1. Of een close-up die inzoomt op het gezicht. Want hoe dichter je bij het gezicht van een personage bent, hoe beter je de emoties van het gelaat kan aflezen.

Als laatste kan ook een wijd beeld van alles losmaken bij het publiek:

Storm, letters van vuur
  1. Een wide shot legt de focus op de omgeving. Het personage wordt automatisch heel erg klein. Het kan ook een manier zijn om de gevoelswereld van het personage uit te beelden.

Perspectieven

Naast een camera op ooghoogte, variëren filmmakers nog met de hoogte van de camera ten opzichte van het personage:

Meester kikker
  1. Een vogelperspectief is een methode om personages klein te maken.
Kiddo
  1. Bij het kikkerperspectief lijken de mensen al heel snel groot en indrukwekkend.
The mind game
  1. De dutch angle is de gekantelde camera. Die geeft aan alles een wat akelige en bizarre draai.

Dynamische standpunten

Pas later kwamen filmmakers tot het besef dat je ook de camera kan gaan bewegen:

  • Bij een pan shot wordt de camera heen en weer bewogen.
  • Het tilt shot is dan de camera op en neer bewegen.
  • Een travel shot maakt een zijwaartse beweging.
  • Een tracking shot laat de camera een voorwaartse of achterwaartse beweging maken. Hiervoor gebruikt men vaak een dolly of een crane.

Je kunt natuurlijk ook uit de hand filmen. Een schokkerige camera voegt vaak net dat beetje extra realisme toe aan een film. Het hangt allemaal af van het effect dat de film bij je wil oproepen.

Bekijk de webinar voor interessante voorbeelden.

Werkvorm: analyse van camerastandpunten

Laat eerst een scène uit een film zien in de klas. Hierbij moeten de kinderen in hun handen klappen als de camera van standpunt verandert. Daarna laat je enkele filmstills van een film zien. De kinderen moeten raden welk standpunt dit is.

FilmstillCamerastandpunt
Kiddo
  • Kikkerperspectief

  • Totaal shot

Tip!

Op de website van JEF kan je bij elke film verschillende filmstills downloaden. Zoek hier je film op.

Werkvorm: foto’s maken van voorwerpen

Laat de kinderen foto’s maken van een voorwerp aan de hand van een opdrachtenlijst. Deze opdrachten zijn impulsen voor een bepaald shot. Via deze manier ontdekken ze welke zaken ze best via welk standpunt/beeldgrootte kunnen filmen.

Opdrachten:

  • Trek een foto van een voorwerp hoe jij het ziet. (ooghoogte)
  • Trek een foto van een voorwerp dat er groot uitziet. (kikkerperspectief)
  • Trek een foto van een voorwerp dat er klein uitziet. (vogelperspectief)
  • Trek een detailfoto van een voorwerp. (close-up)
  • Trek een foto van een voorwerp en zijn omgeving. (totaal shot)
  • Trek een foto waar het voorwerp schuin op staat. (dutch angle)

Moeilijker maken:

  • Trek een foto van een machtig persoon.
  • Trek een foto van iemand die nadenkt over een probleem.
  • Trek een foto van een groep leerlingen die een les volgen.
  • Trek een foto van iemand die een geheim vertelt aan een ander.
  • Trek een foto van 2 personen die een marathon lopen.
  • Trek een foto van iemand bang.
  • Trek een foto van 2 personen waarbij de ene is groter dan de andere
  • Trek een foto van iemand die ergens van af springt.

Bekijk de foto’s en bespreek de verschillende soorten camerastandpunten. Waarom hebben ze voor die standpunten gekozen?

Tip!

Heb je geen camera’s of tablets beschikbaar? Gebruik je handen of knip een gat in een A4-papier en laat ze daar door kijken.

Webinarreeks ‘Aan de slag met filmwijsheid’

In de webinarreeks ‘Aan de slag met filmwijsheid’ duik je nog in andere bouwstenen van film. Je leert over cameravoering, licht, montage, narratieve structuren, etc. Meer over de andere bouwstenen vind je hieronder bij 'Lees ook'.

De webinars zijn een initiatief van het VAF in samenwerking met verschillende filmwijze publieksorganisaties.

Alle acht afleveringen vind je op de webpagina van het VAF.

Rune Mertens

Stagiaire Meer dan film