Kritisch naar beelden kijken | Wat is de impact van cadrage op video?

17.11.2022

Je leerlingen trainen om kritisch naar beelden te kijken? Dat doe je door aandacht te vestigen op verschillende aspecten van een beeldfragment. Hoe een filmmaker beslist iets in beeld te brengen, heeft een grote invloed op hoe de kijkers een beeld interpreteren. Filmmakers spelen bijvoorbeeld met cadrage: camerastandpunten en -perspectieven. Daarnaast kiezen filmmakers bewust wat ze wel en niet in beeld brengen.

Film- en mediawijsheid, Filmtechniek, Lesideeën
Studio Nunu

In deze instructievideo ontdek je hoe filmmakers, journalisten en videasten de blik van de kijkers leiden met camerastandpunten en cadrage. Lees verder voor alle informatie en voor tips om er met je leerlingen rond te werken.

Marjolein personeelfoto

Marjolein Fransen

Coördinator Meer dan film
Naast de zijbalk plaatsen
Uit

Hoe camerastandpunten en cameraperspectieven de blik leiden

We kunnen dichter en verder van een personage of voorwerp staan, waarbij we meer of minder van de achtergrond (context) zien. We kunnen ook vanuit de hoogte of net van heel laag een personage bekijken.

Camerastandpunten:

  • extreme close-up: je ziet een detail van het personage.
  • close-up: je ziet het personage van dichtbij. Je ziet beter de emoties van het personage.
  • medium shot: je ziet het personage vanaf het middel. Je ziet gedetailleerd de actie.
  • totaal shot: je ziet het personage volledig en beeldvullend. Je ziet alle handelingen. Daarnaast krijg je een betere kijk op de locatie.

Cameraperspectieven:

  • kikkerperspectief: de camera staat laag. Je kijkt op naar het personage. Het personage lijkt groter en machtiger.
  • ooghoogte: de camera staat neutraal. Je kijkt vanuit ooghoogte naar het personage.
  • vogelperspectief: de camera staat hoog. Je kijkt neer op het personage. Het personage lijkt kleiner.

Het kader van de film bepaalt wat de kijker ziet (en niet ziet!)

Filmmakers beslissen wat ze wel en niet in beeld brengen. Maar ook reporters gebruiken deze technieken. Het lijkt misschien dat foto’s en films in de nieuwsmedia altijd de waarheid afbeelden. Maar eigenlijk bestaat er geen één ‘echte’ waarheid. De foto wordt namelijk genomen door een fotograaf en die fotograaf beslist wat er op de foto komt. Bekijk deze video uit De Afspraak op Canvas, waarin fotograaf Jimmy Kets na de aanslagen in Brussel in 2016 mooi illustreert hoe de media beelden kiest om een bepaald verhaal te vertellen.

In de klas aan de slag met camerastandpunten en -perspectieven

Met de klas onderzoeken jullie hoe je iemand op verschillende manieren in beeld kan brengen.

  • Verdeel de klas in groepjes.
  • Ieder groepje krijgt een camera, tablet of telefoon.

Heb je geen toestel ter beschikking? Gebruik dan kartonnen kaders. Die maak je door een rechthoekig gat in een blad te knippen. Je leerlingen houden het zelfgemaakt kader recht voor zich uit en proberen zo de gevraagde cadrage in hun kader te krijgen.

De leerlingen fotograferen een klasgenoot op 4 verschillende manieren.

  • Hoe het is (hoe jij het ziet)
  • Alsof het super groot en belangrijk is
  • Alsof het heel onbelangrijk en zielig is
  • Alsof het helemaal alleen is in de wereld

Je kunt foto’s met veel verschillende standpunten nemen. Differentieer als je wil.

Wil je het moeilijker maken voor jouw leerlingen?
Kies een object, en breng het in beeld op deze 4 manieren:

  • Alsof het in een reclamespot staat
  • Zoals in de werkelijkheid nooit zou zien
  • Helemaal onherkenbaar
  • Zoals een personage in een sprookje

Bespreek daarna welke camerastandpunten en -perspectieven de leerlingen hebben gekozen.

Succes!